ឧទ្យានជាតិព្រះជ័យវរ្ម័ន-នរោត្តមភ្នំគូលែន ត្រូវបានកំណត់ដោយព្រះរាជក្រឹត្យនៅឆ្នាំ១៩៩៣។ ក្នុងឆ្នាំ២០០៣ ក្រសួងបរិស្ថានបានបោះពុម្ភផែនទីផ្លូវការដោយបញ្ជាក់ថាឧទ្យានជាតិនេះមានទំហំផ្ទៃដី សរុបចំនួន៣៧,៣៧៥ហិកតា។ ព័ទ្ធជុំវិញដោយទំនាបលិចទឹកបឹងទន្លេសាប ជួរភ្នំគូលែនកកើតឡើងដោយថ្មភក់ ដែលមានរយៈកម្ពស់អតិបរមា៤៩៨ម៉ែត្រធៀបនឹងកម្ពស់ទឹកសមុទ្រ។ ឧទ្យានជាតិនេះស្ថិតនៅក្នុងស្រុកចំនួនបី (ស្វាយលើ បន្ទាយស្រី និងវ៉ារិន) នៃខេត្តសៀមរាប និងស្ថិតនៅចម្ងាយប្រមាណ៤៨គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមខេត្តសៀមរាប។

ពលរដ្ឋខ្មែរបានចាត់ទុកភ្នំគូលែនជាភ្នំសក្តិសិទ្ធិជាងគេនៅកម្ពុជា និងជាកន្លែងពេញនិយមសម្រាប់ការគោរពបូជានៅចុងសប្តាហ៍និងនៅពេលបុណ្យម្តងៗ។ ភ្នំគូលែនបានដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តនៃចក្រភពខ្មែរ ដោយនៅឆ្នាំ៨០២ នៃគ្រឹះសករាជ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២បានប្រកាសខ្លួនជាស្តេចទេវរាជ (ស្តេចចក្រពត្តិ) នៅទីនោះភ្នំគូលែនក៏ជាជំរុំចុងក្រោយនៃកងទ័ពខ្មែរក្រហមផងដែរដែលបានបោះបង់ចោលនៅឆ្នាំ១៩៩៨។

ធនធានធម្មជាតិ

ឧទ្យានជាតិភ្នំគូលែនត្រូវបានចាត់ទុកថាមានតម្លៃខ្ពស់សម្រាប់ការអភិរក្ស​ដោយផ្អែកលើទិដ្ឋភាពចម្បងៗចំនួនបី៖ លក្ខខណ្ឌប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី សេវាកម្មប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី និងមុខងារសង្គម។ គម្របព្រៃឈើភាគច្រើនផ្សំដោយប្រភេទព្រៃស្រោង ព្រៃពាក់កណ្តាលស្រោង និងព្រៃល្បោះ។ ឧទ្យានជាតិភ្នំគូលែនជាតំបន់ព្រៃឈើមួយផ្នែកនៅកម្ពុជាដែលមាននៅសល់ព្រៃស្រោងហើយស្ថិតនៅភាគខាងជើងនៃប្រទេស។ ឧទ្យានជាតិនេះមានប្រភេទរុក្ខជាតិដែលរងការគំរាមកំហែងចំនួន១០ប្រភេទ ក្នុងចំណោមពូជរុក្ខជាតិ៤០ប្រភេទដែលទទួលរងនូវការគំរាមកំហែងនៅកម្ពុជាដែលមានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីក្រហមនៃអង្គការ IUCN។ ប្រភេទឈើដែលមានឈ្មោះថាគូលែនមានដុះតែនៅក្នុងតំបន់នេះ នាំអោយអ្នកស្រុកដាក់ឈ្មោះថាភ្នំគូលែន។